Yaz tatili yaklaşırken baharda toprak uyanır, tohumlar uyanır, yaban arıları kış uykularından uyanır. Yağmurlar dört gözle beklenir. Günler uzar. Doğaya en yakınlaştığımız aylar gelmiştir.
Ağaçlar yapraklanır, bir bir çiçeklenir, ne de güzel süslenir hepsi. Yiyeceğimiz tüm o leziz meyvelerin habercisidir bu renkli tören. Derken gelir yaz. Çiçeklenen ağaçlar bir bir meyve verir. Tohumunu da saklar içinde. Balkonlardan sardunyalar el sallar, yaseminler mis gibi kokar, ortancalar başlarını uzatır morun ve pembenin en tatlı tonlarıyla. Gözlerimizin, burnumuzun bayram vaktidir.
Yaz tatili yeşillere uzanıp kitap okuma zamanı
O zaman bu yeşil kitaplarla, kitaplıklarımıza da yaz gelsin. Çünkü bu on kitap doğayı, doğada öğrenmeye davet ediyor bizi. Bizi dışarı çağırıyorlar. Şimdi yeşillere uzanıp kitap okuma zamanı.
Tohumun Rüyası, Nalan Ö. Erem, Sarıgaga Yayınları (4 yaş ve üzeri)
Bir tohumun filizlenip topraktan başını uzatması dünyadaki en mucizevi şeylerden biri değil midir? Bu mucizeye tanıklık etmeye var mısınız? Çünkü ılık bir dokunuşla, yağmur diyor ki tohuma: “UYAN!” Tohumun Rüyası, bir zamanların tohum ambarı Anadolu’nun bu zenginliğini kaybettiği günlerde, doğanın bize hiçbir karşılık beklemeden sunduğu tohum denen “canları” ve toprağı keşfetmek için yazılmış resimli bir şiir niteliğinde.
Gezegenimizi Yiyip Bitirdiğimizde, Alain Serres & Silvia Bonanni, YKY (5 yaş ve üzeri)
Gezegenimizin ne kadar farkındayız? Tüm buzullar eridiğinde? Okyanustaki son balığı tuttuğumuzda? Son meyveyi dalından kopardığımızda? İşte o zaman ne olacak? Bize kala kala ne kalacak? O gün geldiğinde, kimin cepleri dolu olur tohumlarla? Çocukların… Kısa ve vurucu metni, her bir sayfası üzerinde çok konuşulabilecek ve büyük küçük demeden herkesi Dünyamızın gidişatı hakkında meraklandıracak bir kitap.
Dedemin Bahçesi, Stella Fry, Vidhata Yayınları (6 yaş ve üzeri)
Bazen burun kıvırdığımız, yemek istemediğimiz o güzelim sebzeleri yetiştirmek kolay mı? Sabır ister, zaman ister ve en çok da emek ister sebzeler. Ömer’le dedesi bahçede çalışırken, biz de kendi bostanımızı yapmak için mevsimlere göre yapılması gerekenleri, bitkiler ve ekimleriyle ilgili faydalı bilgileri öğreniyoruz. Sonbahar geldiğinde tüm emeklerimizin karşılığını alacağız üstelik. Hasat zamanı gelecek ve kendi ektiği sebzelerimizi yiyeceğiz.
Ağaç Alfabesi, Ebru Akkaş Kuseyri & Vaghar Aghaei, Final Kültür Sanat Yayınları (6 yaş ve üzeri)
Bu kitapta 28 ağaç alfabetik sırayla tanıtılıyor. Her harf, başka bir ağaçla tanıştırıyor bizi. Sayfaları çevirdikçe âdeta kuş olup bir cevize konuyoruz, bir vişneye, sonra hop oradan akasyaya. Ağaçlar nasıl da dile geliyor: “Beyazdan pembeye açılır çiçeklerim, hem acı hem tatlıdır meyvelerim.” Bize de bademin tadına bakmak kalıyor… değil mi?
Kültür Alışverişi, Isol, Fom Kitap (6 yaş ve üzeri)
Hayat ormanda, doğada… ekranın karşısında değil! Bir gün Julito, televizyon izlerken uyuyakaldığında, ekranda dikkatini çeken bir reklam görüyor: “Yaşadığınız yeri bir haftalığına yabancı biriyle değiş tokuş edin ve bambaşka bir hayat yaşayın!” Peki kiminle mi değiş tokuş ediyor hayatını b Julito? Afrika’nın balta girmemiş ormanlarında maymunlar, timsahlar, zürafalar ve tüm vahşi hayvanlarla her günü eğlenceyle geçen fil Bombo’yla. Tahmin edersiniz ki, Julito pek de geri dönmek istemiyor; Bombo ise televizyonun karşısında âdeta hipnotize.
Doğa Güncesi, Kay Maguire, İş Bankası Kültür Yayınları (6 yaş ve üzeri)
Doğa her yerdedir. Bahçede, sokakta, ormanda, tarlada, su birikintisinde, bir kuşun uçtuğu, bir tavşanın zıpladığı, bir örümceğin ağını ördüğü yerde. Doğa dört bir yanımızda, doğa dört mevsimde. Her yeni günle birlikte dünya değişir, durmaz döner. Karlar erir, çiçekler tomurcuklanır. Bu kitap, tıpkı doğa gibi, belli bir döngü içinde, hep aynı dış mekânlarda geçiyor: bahçe, orman, sebze bahçesi, tarla, su birikintisi, meyve bahçesi, çiftlik ve sokak. Bu sekiz mekânı, evcil ve yabani hayvanları, yetiştirilen ürünleri ve ormanda boy atan ağaçları, çiçekleriyle birlikte değişen dört mevsim boyunca gözlemleyeceğiz ama en güzeli haydi mevsimine göre ister şapka tak, ister mayo giy, çık dışarı, başlasın gerçek macera!
Doğum Günü Sürprizi, Doğan Gündüz & Dilek Yördem Ceylan, YKY (7 yaş ve üzeri)
Doğum günü sürprizleri kim sevmez! Doğum günlerine en büyük heyecanıysa elbet hepimizin aldığı o sürpriz hediyelerdir. Ama kitabımızın kahramanı, doğum gününde teyzesinden aldığı ve ne olduğuna bir türlü anlam veremediği sürpriz hediyesiyle başka türlü bir heyecan yaşıyor. Bu hediye ne mi? Doğanın biz canlılara en büyük sürprizi. Bir kavanozun içinde bir miktar siyah, toza benzeyen tanecik. Çok özel bir bitkinin tohumları.
Çocuklar İçin Her Yönüyle Çevre Kitabı, Sheri Amsel, Mavi Kelebek (9 yaş ve üzeri)
Giydiğimiz giysilerden yediğimiz yemeklere, bahçemizde yetiştirdiğimiz bitkilerden evimizde beslediğimiz hayvanlara ve bir ormanı yok edip yerine dağlar gibi yığdığımız çöplere kadar her şeyin gezegenimiz üzerinde büyük bir etkisi vardır. Bu kitapla, Dünyamızı koruyabilmek amacıyla her gün neler yapabileceğimizi keşfedeceğiz. Ayrıca, yağmur ormanlarının bizim için neden önemli olduğunu, hayvanların soyunun nasıl tükendiği gibi pek çok sorunun cevabını da bulacağız. Küçük çevre bilimcilerin için ansiklopedi değerinde bir kitap.
Oyun Arkadaşım Yeryüzü, Jennifer Ward, Sinek Sekiz (ebeveynler ve öğretmenler için)
Bu kitapta, dört mevsimde çocuklarla birlikte yapabileceğiniz, dört mevsime göre ayrılmış 52 etkinlik var. Yapraklardan solucanlara her biri doğanın harikalarını keşfetmeye çağırıyor bizi. Tek yapmamız gereken dışarı, yeryüzünün yeşil yüzüne çıkmak, doğada vakit geçirmek. Kitapta yer alan 52 oyun ve etkinlik doğayla bağımızı güçlendirmemiz için oldukça nitelikli bir rehber. Çocuğunuzla birlikte her taşın altını, her ağaç oyuğunun içini merak etmeye var mısınız?
Soso’nun Kompost Kitabı, Sima Özkan & Orhan Ata, Redhouse Kidz (Her yaşa, herkese)
Bir apartmanın arka bahçesinde yaşayan toprak solucanı Soso’nun hikâyesi bu. Onun en yakında arkadaşı Nil sayesinde doğanın döngüsüne nasıl katkı sağladığını ve yalnız kendini değil, toprağı da beslediğini keşfetmek istemez misiniz? Soso bir kompost sandığında yaşıyor ve Nil, her gün yediklerimizden geriye kalan organik atıklarla doğanın kendini nasıl yenilediğine tanık oluyor. Kompost yap, yeniden yaşama kat! Bu kitapla çocuklar da evde veya okullarında kompost yapmayı deneyerek küçük yaşta geri dönüşüm ile tanışabilirler.
Sima Özkan Instagram: @sima_ozkan